Νεκρές Φύσεις
10.04.2021 – 15.05.2021
Μορφές της παραλλαγής: Οι νεκρές φύσεις του Γιώργου Κρανίου
Σε καιρούς σαν τους σημερινούς που οι θεατές, ειδικότεροι και μη, τείνουν στην πλειοψηφία τους να βλέπουν την τέχνη σαν περιεχόμενο μοιάζει εξαιρετικά παράτολμη μια πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής με θέμα της, φαινομενικά τουλάχιστον, κουτιά από φαρμακευτικά σκευάσματα.
Τα φάρμακα παίζουν σήμερα τον ρόλο μιας σύγχρονης θεότητας και συχνά αποτελούν την εύκολη λύση. Η θέα τους προκαλεί συνειρμούς αρνητικούς: αποστείρωση, απομόνωση, σωματική ή ψυχική αδυναμία, πόνος, ασθένεια, κρίση, θάνατος. Κατά συνέπεια, η ανάδειξη των κουτιών που τα περιέχουν σε αισθητικά αντικείμενα θα μπορούσε να θεωρηθεί απόλυτα άκαιρη. Μπορεί ένα κουτί από ψυχοφάρμακα να είναι «όμορφο» – αξίζει να ζωγραφιστεί; Υπάρχει κάτι αφύσικο, κάποια προσποίηση, στην απόπειρα της απεικόνισής του; Τη θέση του στον καμβά του Γιώργου Κρανίου θα μπορούσε να διεκδικεί εξίσου ένα οποιοδήποτε κουτί;
Το θέμα ενός έργου δεν είναι σίγουρα κάτι που μπορεί να αγνοήσει κανείς και δεν είναι φυσικά ποτέ τυχαίο στις επιλογές ενός καλλιτέχνη. Στο αναπάντεχο θέμα τους, εξάλλου, οφείλουν σε μεγάλο βαθμό τα συγκεκριμένα έργα μια στιλιζαρισμένη ψυχρότητα, μια αίσθηση πολύτιμου και μαζί μια υπαινικτική απόσταση από τη σωματική διάσταση της ζωγραφικής εικόνας. Την ίδια στιγμή, όμως, αναιρείται ο οποιοσδήποτε συνειρμός μπορεί να προκαλεί η έννοια του ψυχοφάρμακου: συντελείται εδώ η μεταμόρφωση των κουτιών αυτών σε εκφάνσεις μιας πληθωρικής ζωγραφικότητας, η οποία υπογραμμίζεται από έντονη θεατρικότητα στον χειρισμό και στην απόδοση των εικονιζόμενων.
Ο Κρανίου ζωγραφίζει εκ του φυσικού αντιμετωπίζοντας τις συσκευασίες των φαρμακευτικών προϊόντων όπως θα αντιμετώπιζε μια οποιαδήποτε νεκρή φύση, στήνοντας, φωτίζοντας, σκηνοθετώντας, όπως θα έκανε και με ένα ζωντανό μοντέλο – τα μοντέλα του είναι τα συγκεκριμένα κουτιά των φαρμάκων, αναμφισβήτητοι πρωταγωνιστές στη σκηνή της ζωγραφικής του. Μετά από την πρώτη τοποθέτησή τους στη σύνθεση του έργου του αρχίζει να δουλεύει το φόντο, επανέρχεται στα αντικείμενα και ξεκινά έναν διαρκή διάλογο ανάμεσα στο κέντρο και στην περιφέρεια του καμβά του. Με χρώματα που στάζουν, με λαζούρες, με ξυσίματα και σβησίματα, με τις συμπεριφορές της ίδιας της χρωστικής ύλης, ο Κρανίου υποβάλλει το έργο σε μια ενοποιητική ζωγραφική διαδικασία. Επιτυγχάνεται έτσι μια ενιαία ζωγραφική πραγματικότητα χωρίς διαφοροποίηση ανάμεσα στον χώρο και στα αντικείμενα, που εντούτοις αναδύονται φωτεινά από τα σκοτεινά βάθη του. Ταυτόχρονα τονίζονται περιοχές του έργου που αυτονομούνται από τη λειτουργία της περιγραφής: οι τοίχοι γίνονται ουρανοί μιας αυτοαναφορικής ζωγραφικότητας και οι επιφάνειες των κουτιών παλέτες εναλλασσόμενων χρωμάτων. Ο Γιώργος Κρανίου έχει ήδη διασχίσει το κατώφλι της αφαίρεσης.
Η ονομασία των φαρμάκων σβήνει σταδιακά από τις συσκευασίες και οι διαδοχικές παραθέσεις των κουτιών καταλήγουν σπουδές ζωγραφικής σύνθεσης. Τα μισογεμάτα γυάλινα βαζάκια νερό με τα βυθισμένα ψυχοφάρμακα δεν είναι παρά παιχνίδια οπτικής, φωτός και διαύγειας. Τα σοβατεπί και τα ξύλινα ράφια μετατρέπονται βαθμιαία στα συστατικά στοιχεία ενός σχηματοποιημένου βάθους που δείχνει προς μια ζωγραφική καθαρών χρωματικών πεδίων. Από έναν θαυμαστής δεξιοτεχνίας ρεαλισμό μέχρι τις όχθες της αφαίρεσης αποκαλύπτεται εκ των υστέρων πως το θέμα των ψυχοφαρμάκων ήταν η αφετηρία για να διανυθεί η απόσταση ανάμεσα σε αυτά τα κουτιά, φαρμάκων σημερινών, και στις δομές που τους δόθηκε ο ρόλος να διαμορφώσουν μέσα σε χώρους άχρονους, υπαρξιακούς – για να διανυθεί η απόσταση ανάμεσα στο βλέμμα και στον νου.
Ξεκινώντας από τη ζωγραφική εκ του φυσικού, και με παρακαταθήκη στιγμές των μεγάλων δασκάλων της, ο Κρανίου προσεγγίζει το απόσταγμα της όψης των πραγμάτων χωρίς, παραδόξως, να εγκαταλείπει την ιεροτελεστία του μοντέλου, στην περίπτωσή του το στήσιμο των φαρμάκων μπροστά στα μάτια του προτού εμπλακεί στην περιπέτεια της μεταμόρφωσής τους, της απομάκρυνσης από το ορατό, της μεταμόρφωσης της δικής του ματιάς εντέλει. Σαν τα βάζα και τα μπουκαλάκια του Μοράντι, οι μικρές «πολιτείες» των κουτιών του Γιώργου Κρανίου αντλούν ξανά και ξανά από την ίδια εικονογραφία με πειθαρχία και με σαφήνεια, οδηγώντας χαμηλόφωνα, κάθε φορά, σε ένα συγγενικό αλλά μοναδικό αποτέλεσμα.
Παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, αυτές οι νεκρές φύσεις αποτελούν εικόνες αλλεπάλληλων περασμάτων από την απεικόνιση του αντικειμένου στην απόδοση της ανταύγειάς του. Σε μια ταυτόχρονη πορεία παραλλασσόμενου και μεταβαλλόμενου, εντός μιας ζωγραφικότητας έντονα σωματικής, όντως ο δρόμος που οδηγεί στην απλότητα δεν είναι ποτέ ο σύντομος.
Ελισάβετ Πλέσσα
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Τo Σάββατο 10 Απριλίου 2021 εγκαινιάζεται
η έκθεση ζωγραφικής
«Νεκρές Φύσεις»
του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΡΑΝΙΟΥ
Eπιμέλεια έκθεσης και καταλόγου: Ελισάβετ Πλέσσα
Στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών θα ανοίξει για το κοινό η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Κρανίου «Νεκρές Φύσεις» το Σάββατο 10 Απριλίου του 2021 μεταξύ 12.00 – 18.00. Συγκεκριμένα, στην έκθεση θα παρουσιασθεί μια ενότητα περίπου 35 έργων από λάδι σε καμβά με θέμα της, όπως αναφέρει η ιστορικός της τέχνης
Ελισάβετ Πλέσσα, «φαινομενικά τουλάχιστον, κουτιά από φαρμακευτικά σκευάσματα».
Και συνεχίζει: «Ο Κρανίου ζωγραφίζει εκ του φυσικού αντιμετωπίζοντας τις συσκευασίες των φαρμακευτικών προϊόντων όπως θα αντιμετώπιζε μια οποιαδήποτε νεκρή φύση, στήνοντας, φωτίζοντας, σκηνοθετώντας, όπως θα έκανε και με ένα ζωντανό μοντέλο – τα μοντέλα του είναι τα συγκεκριμένα κουτιά των φαρμάκων, αναμφισβήτητοι πρωταγωνιστές στη σκηνή της ζωγραφικής του.
Τα φάρμακα παίζουν σήμερα τον ρόλο μιας σύγχρονης θεότητας και συχνά αποτελούν την εύκολη λύση. Η θέα τους προκαλεί συνειρμούς αρνητικούς: αποστείρωση, απομόνωση, σωματική ή ψυχική αδυναμία, πόνος, ασθένεια, κρίση, θάνατος. Κατά συνέπεια, η ανάδειξη των κουτιών που τα περιέχουν σε αισθητικά αντικείμενα θα μπορούσε να θεωρηθεί απόλυτα άκαιρη. Μπορεί ένα κουτί από ψυχοφάρμακα να είναι “όμορφο” – αξίζει να ζωγραφιστεί; Υπάρχει κάτι αφύσικο, κάποια προσποίηση, στην απόπειρα της απεικόνισής του; Τη θέση του στον καμβά του Γιώργου Κρανίου θα μπορούσε να διεκδικεί εξίσου ένα οποιοδήποτε κουτί;».
«Το θέμα ενός έργου δεν είναι σίγουρα κάτι που μπορεί να αγνοήσει κανείς και δεν είναι φυσικά ποτέ τυχαίο στις επιλογές ενός καλλιτέχνη. Στο αναπάντεχο θέμα τους, εξάλλου, οφείλουν σε μεγάλο βαθμό τα συγκεκριμένα έργα μια στιλιζαρισμένη ψυχρότητα, μια αίσθηση πολύτιμου και μαζί μια υπαινικτική απόσταση από τη σωματική διάσταση της ζωγραφικής εικόνας. Την ίδια στιγμή, όμως, αναιρείται ο οποιοσδήποτε συνειρμός μπορεί να προκαλεί η έννοια του ψυχοφάρμακου: συντελείται εδώ η μεταμόρφωση των κουτιών αυτών σε εκφάνσεις μιας πληθωρικής ζωγραφικότητας, η οποία υπογραμμίζεται από έντονη θεατρικότητα στον χειρισμό και στην απόδοση των εικονιζόμενων.»
«Ξεκινώντας από τη ζωγραφική εκ του φυσικού, και με παρακαταθήκη στιγμές των μεγάλων δασκάλων της, ο Κρανίου προσεγγίζει το απόσταγμα της όψης των πραγμάτων χωρίς, παραδόξως, να εγκαταλείπει την ιεροτελεστία του μοντέλου, στην περίπτωσή του το στήσιμο των φαρμάκων μπροστά στα μάτια του προτού εμπλακεί στην περιπέτεια της μεταμόρφωσής τους, της απομάκρυνσης από το ορατό, της μεταμόρφωσης της δικής του ματιάς εντέλει. Σαν τα βάζα και τα μπουκαλάκια του Μοράντι, οι μικρές “πολιτείες” των κουτιών του Γιώργου Κρανίου αντλούν ξανά και ξανά από την ίδια εικονογραφία με πειθαρχία και με σαφήνεια, οδηγώντας χαμηλόφωνα, κάθε φορά, σε ένα συγγενικό αλλά μοναδικό αποτέλεσμα.»
Η έκθεση συνοδεύεται από πλήρως εικονογραφημένο δίγλωσσο κατάλογο (ελλ-αγγλ) με κείμενο της ιστορικού της τέχνης Ελισάβετ Πλέσσα, από όπου και προέρχονται τα παραπάνω αποσπάσματα.
Διάρκεια έκθεσης: 10 Απριλίου έως 15 Μαΐου 2021
*Παρακαλώ σημειώστε ότι λόγω covid-19 η ασφάλειά σας καθώς και του προσωπικού της Αίθουσας Τέχνης Αθηνών παραμένει η προτεραιότητά μας. Τηρούμε όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας και για αυτό σας παρακαλούμε να εισέρχεστε με μάσκα προστασίας. Για να επισκεφθείτε την έκθεση παρακαλούμε ενημερωθείτε για τα ισχύοντα μέτρα μετακίνησης.