Η διαλεκτική ανάπλαση του ορατού
10.11.2016 – 03.12.2016
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016 στις 7.30 μ.μ.
εγκαινιάζεται η έκθεση ζωγραφικής
Η διαλεκτική ανάπλαση του ορατού
του Ηλία Καρρά
Στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών παρουσιάζεται την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016 η καινούργια δουλειά του Ηλία Καρρά. Σε μια εποχή που οι τηλεοπτικές οθόνες, οι σελίδες των εφημερίδων και το διαδίκτυο πλημμυρίζουν από παιδικές φιγούρες, οι οποίες, επιδιώκουν να ευαισθητοποιήσουν θετικά ή αρνητικά τον θεατή, ο ζωγράφος Ηλίας Καρράς έρχεται να προσθέσει τη δική του οπτική- την εικαστική του ματιά πάνω στο ίδιο θέμα. Ζωγραφίζει δεκάδες παιδικά κεφάλια, με πρόσωπα τρυφερά, αθώα, συχνά έκπληκτα, αποστασιοποιημένα στον χώρο και τον χρόνο. Πρόσωπα που μοιάζουν να αιωρούνται, λες και αναζητούν την ευστάθεια σε ένα ασταθές περιβάλλον∙ τη μνημείωσή τους στον χρόνο∙ το αποτύπωμα τους στον χώρο. Πρόσωπα που δεν απευθύνονται κατευθείαν στον θεατή, αφού τα δικά τους βλέμματα συνήθως στοχεύουν στο άπειρο, στο κενό ή στην καλύτερη περίπτωση σ’ ένα ρευστό γκρίζο σύμπαν.
Με ένα ενσυνείδητο εικαστικό παιχνίδι ανάμεσα στη φόρμα και το περιεχόμενο, ο ζωγράφος κατορθώνει να προσθέσει τη δική του αφήγηση πάνω στην πραγματικότητα. Ανακαλεί μνήμες από παιδικές εικόνες γνωστές και άγνωστες, προκαλεί σκέψεις, εμμέσως κινητοποιεί συναισθήματα. Χωρίς κραυγαλέες αναφορές, με υπόγεια μαεστρία, μας οδηγεί να σκεφτούμε τα παιδιά του πολέμου, τα προσφυγόπουλα, τα χαμένα παιδιά, τα νεκρά παιδιά όλου του κόσμου.
Με την πρώτη ματιά η καινούργια δουλειά του Ηλία Καρρά είναι ευφάνταστη, διεγερτική στη θέαση, τεχνικά και καλλιτεχνικά ολοκληρωμένη. Ο ζωγράφος, όμως, τώρα πια, προχωρεί ακόμη περισσότερο. Στην πρόσφατη εικαστική του δημιουργία σχεδόν εξαφανίζει το ανθρώπινο σώμα, ό,τι κυριαρχούσε σε προηγούμενα έργα του. Επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στο παιδικό κεφάλι. Στη ρευστότητα του κενού αναδεικνύει την ανθρώπινη ύπαρξη στην πιο τρυφερή της έκφραση∙ την παιδικότητα. Επικεντρώνεται στο παιδί, στο αθώο παιδικό πρόσωπο, εκείνο που δεν πρόλαβε να γίνει σώμα. Εκείνο που χωρίς να μπορεί να επιλέξει, υφίσταται. Κι αυτό είναι ίσως το επιπλέον διαλεκτικά προκλητικό στοιχείο της καινούργιας δουλειάς του.
Η έκθεση συνοδεύεται από κείμενο της κριτικού τέχνης Πέγκυς Κουνενάκη.
Διάρκεια έκθεσης: 10 Νοεμβρίου έως 3 Δεκεμβρίου 2016
Η διαλεκτική ανάπλαση του ορατού
Σε μια εποχή που οι τηλεοπτικές οθόνες, οι σελίδες των εφημερίδων και το διαδίκτυο πλημμυρίζουν από παιδικές φιγούρες, οι οποίες, επιδιώκουν να ευαισθητοποιήσουν θετικά ή αρνητικά τον θεατή, ο ζωγράφος Ηλίας Καρράς έρχεται να προσθέσει τη δική του οπτική- την εικαστική του ματιά πάνω στο ίδιο θέμα. Ζωγραφίζει δεκάδες παιδικά κεφάλια, με πρόσωπα τρυφερά, αθώα, συχνά έκπληκτα, αποστασιοποιημένα στον χώρο και τον χρόνο. Πρόσωπα που μοιάζουν να αιωρούνται, λες και αναζητούν την ευστάθεια σε ένα ασταθές περιβάλλον∙ τη μνημείωσή τους στον χρόνο∙ το αποτύπωμα τους στον χώρο. Πρόσωπα που δεν απευθύνονται κατευθείαν στον θεατή, αφού τα δικά τους βλέμματα συνήθως στοχεύουν στο άπειρο, στο κενό ή στην καλύτερη περίπτωση σ’ ένα ρευστό γκρίζο σύμπαν.
Με ένα ενσυνείδητο εικαστικό παιχνίδι ανάμεσα στη φόρμα και το περιεχόμενο, ο ζωγράφος κατορθώνει να προσθέσει τη δική του αφήγηση πάνω στην πραγματικότητα. Ανακαλεί μνήμες από παιδικές εικόνες γνωστές και άγνωστες, προκαλεί σκέψεις, εμμέσως κινητοποιεί συναισθήματα. Χωρίς κραυγαλέες αναφορές, με υπόγεια μαεστρία, μας οδηγεί να σκεφτούμε τα παιδιά του πολέμου, τα προσφυγόπουλα, τα χαμένα παιδιά, τα νεκρά παιδιά όλου του κόσμου.
Ο Ηλίας Καρράς για να καταφέρει όλα τούτα, χρησιμοποιεί μια μικτή τεχνική: ζωγραφίζει τα παιδικά κεφάλια πάνω σε καλά προετοιμασμένο καμβά με λάδι και λαδοπαστέλ. Κόβει και σκίζει το θέμα του, για να το κολλήσει στη συνέχεια σε άλλο καμβά γκρι χρώματος. Τοποθετεί, δηλαδή, ένα δυνατό θέμα, σ’ ένα κενό και ουδέτερο χώρο. Τα τσαλακώματα, η φθορά του υλικού, τα σκισίματα και οι εκδορές, διαμορφώνουν ένα παλίμψηστο, μια διαφορετική εκδοχή. Η ατελής επικόλλησή της στο νέο χώρο όχι μόνο δίνει την αίσθηση του τρισδιάστατου στο εικαστικό έργο, αλλά φορτίζει το θέμα του αφ’ ενός με έντονη μεταφυσική ατμόσφαιρα, αφετέρου με ελεγχόμενη δραματικότητα, στοιχεία που, με ιδιαίτερο τρόπο καταργούν τα στερεότυπα μιας εφησυχασμένης τέχνης και τονίζουν εμφατικά την επαφή της με τη ζωή και την πραγματικότητα.
Κάποιες τεχνικές του κολάζ που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης, τον διευκολύνουν να δώσει όγκο στο ανθρωποκεντρικό του θέμα, να το αναδείξει ως το δραματικό συμβάν της εικαστικής επιφάνειας, να προκαλέσει μέσω αυτού στον θεατή την αίσθηση του σοκ εξ’ αιτίας του αναπάντεχου κοινωνικού του περιεχομένου. Η δουλειά του αν και παραστατική, ως μια κατασκευασμένη οντότητα παραμένει εντελώς αυτόνομη και ανεξάρτητη, δεν μιμείται την πραγματικότητα, αντίθετα, την αναπλάθει ελεύθερα, ώστε, να λειτουργεί ως μακρινή αναφορά σ’ αυτό που αποκαλείται ρεαλισμός. Ο ζωγράφος, με την τεχνική και την εκφραστική του δύναμη καταθέτει μια νέα αντίληψη στην προσέγγιση του πραγματικού φωτίζοντας τις διαφορετικές του όψεις, ίσως και την ολότητά του.
Με την πρώτη ματιά η καινούργια δουλειά του Ηλία Καρρά είναι ευφάνταστη, διεγερτική στη θέαση, τεχνικά και καλλιτεχνικά ολοκληρωμένη. Ο ζωγράφος, όμως, τώρα πια, προχωρεί ακόμη περισσότερο. Στην πρόσφατη εικαστική του δημιουργία σχεδόν εξαφανίζει το ανθρώπινο σώμα, ό,τι κυριαρχούσε σε προηγούμενα έργα του. Επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στο παιδικό κεφάλι. Στη ρευστότητα του κενού αναδεικνύει την ανθρώπινη ύπαρξη στην πιο τρυφερή της έκφραση∙ την παιδικότητα. Επικεντρώνεται στο παιδί, στο αθώο παιδικό πρόσωπο, εκείνο που δεν πρόλαβε να γίνει σώμα. Εκείνο που χωρίς να μπορεί να επιλέξει, υφίσταται. Κι αυτό είναι ίσως το επιπλέον διαλεκτικά προκλητικό στοιχείο της καινούργιας δουλειάς του.
Πέγκυ Κουνενάκη
Κριτικός Τέχνης / Οκτώβριος 2016